آمادگی جسمانی

آمادگی جسمانی :

آمادگی جسمانی یکی از نیازهای اساسی زندگی بشر است. منظور از آمادگی جسمانی توانایی انجام امور روزانه بدون احساس خستگی می باشد.
آمادگی، حالت مطلوبی است که به فرد اجازه می دهد فعالیتهای روزانه را به راحتی انجام داده، خطر بیماری ها ی جسمانی ناشی از کم تحرکی را کاهش داده و امکان شرکت در فعالیت های مختلف و تمرینات جسمانی را فراهم کند.

اهمیت آمادگی جسمانی برای دانشجویان:

سنین 81 تا 04 سالگی، دوران سازندگی و بنا نهادن آمادگی جسمانی است. در این زمان شخص به اوج بلوغ و عملکرد فیزیولوژیک خود می رسد. بنابراین سالهای دانشجویی زمان مهمی برای پایه گذاری آمادگی جسمانی در سراسر عمر است.

دانشجویان بیشتر وقت خود را در کالس های درس، مطالعه، فعالیت های فوق برنامه، کار و دیگر مسئولیت ها که آنان را از نظر جسمی و ذهنی خسته می کند می گذرانند، در نتیجه اغلب نیاز به آمادگی جسمانی را فراموش می کنند. ناراحتی جسمانی، افسردگی روحی و نداشتن بنیه ی الزم،تالش ذهنی را کم می کند و به مرور باعث کاهش عملکرد و افت تحصیلی در دانشگاه می شود.بنابراین اگر شخصی در شرایط جسمانی خوبی باشد، برای رسیدن به اهداف تحصیلی، شانس بهترخواهد داشت و زندگی او با خالقیت، تندرستی، خوشی و لذت بیشتر همراه خواهد شد.

مزایای فیزیولوژیک آمادگی جسمانی:

1 –دستگاه استخوانی و عضلانی : این دستگاه مسئول حرکات و جابجایی انسان هستند.فعالیت منظم، قدرت و توان عضالنی و همچنین استقامت آنها را برای تحمل کار افزایش می دهد. کار منظم عضالنی، باعث افزایش کارآیی عضالت می شود به همین دلیل در یک فعالیت مشابه، میزان خستگی عضالنی در افرادی که آمادگی بیشتری دارند، کمتر از افرادغیر آماده است.

2 –دستگاه قلب و گردش خون: ورزش باعث تقویت عضله ی قلب می شود. فشار وارده برقلب به هنگام ورزش، باعث افزایش اندازه ی قلب و تقویت آن می شود. حجم خونی که درهر ضربه از قلب خارج می شود افزایش می یابد و باعث می شود که مواد غذایی بیشتریبه بدن برسد. شخصی که به طور منظم ورزش می کند، در حالت استراحت، ضربان قلب کمتری دارد و این ضربان پس از ورزش نسبت به افراد غیر ورزشکار، بسیار سریعتر به حدطبیعی باز می گردد. به عالوه کسانی که آمادگی جسمانی باالتری دارند، کمتر به افزایش فشار خون مبتال خواهند شد.

3 –دستگاه تنفس و ریه ها : ورزش عملکرد ریه ها را به وسیله ی عمیق کردن روند تنفس افزایش می دهد. میزان تنفس در افراد آماده کمتر است و ممکن است در هنگام استراحت 6 تا 1 بار در دقیقه باشد، در صورتی که در افرادی که آمادگی جسمانی باالئی ندارند،ممکن است 82 تا 81 بار در دقیقه باشد. فعالیت جسمانی باعث عمیق تر شدن تنفس شده و در نتیجه اکسیژن بیشتری به خون می رسد. بنابراین ورزش منظم باعث کار آیی بیشتر تنفس می شود و افراد آماده هوا و اکسیژن بیشتری نسبت به افرادی که آمادگی
جسمانی ندارند دریافت می کنند .

4-دستگاه گوارشی و دفعی : ورزش به حفظ شرایط مطلوب اندام های دفعی و گوارشی کمک می کند. اعصاب و عضالت شکم و روده ها فعالیت بهتری پیدا می کنند و کار آیی و عملکرد آنها بیشتر می شود.

5 –دستگاه اعصاب : عضالت به وسیله ی اعصاب کنترل می شوند. ورزش، هماهنگی عصبی عضالنی را افزایش می دهد. بنابراین خستگی عضالنی ممکن است با فعالیت جسمانی
کاهش یابد. همچنین خستگی عصبی ناشی از کار فکری بر اثر فعالیت عضالنی رفع میشود.

6 –ترکیب بدن : ورزش به شخص کمک می کند تا با مصرف انرژی اضافی درصد چربی متعادلی را حفظ کند. فعالیت جسمانی منظم، باعث مصرف انرژی اضافی می شود و ازافزایش بافت چربی جلوگیری میکند. چربی اضافی، فشاری بی مورد بر عملکرد طبیعی بدن، به ویژه قلب، وارد می کند و سبب کاهش طول عمر می گردد. میزان مرگ و میر درمیان افرادی که درصد چربی آنها بیشتر از حد طبیعی است، تقریبا 34 درصد بیشتر ازسایر افراد است. به هر حال چربی اضافی می تواند مشکالت استخوانی را نیز به وجود آورد.

7 –دیگر مزایای فیزیولوژیک : فعالیت ورزشی باعث انعطاف پذیری بیشتر و احساس تندرستی و همچنین بهبود وضعیت قامت و ظاهر شخص می شود. بیشتر کسانی که به آمادگی جسمانی مطلوب می رسند، به مسائلی مانند تغذیه ی مناسب، استراحت و آرامش بیشتر توجه می کنند.

عناصر قابل اندازه گیری آمادگی جسمانی:

اساسا اجزای آمادگی جسمانی را در دو گروه مورد بررسی قرار می دهند:یک گروه در ارتباط با بهداشت و سالمتی هستند (آمادگی مربوط به سالمتی) که مواردی چون استقامت قلبی- تنفسی، استقامت عضالنی، قدرت عضالنی، انعطاف پذیری و ترکیب بدن را مد نظر قرار می دهند. گروه دیگر مربوط به عناصری هستند که بیشتر وابسته به توانایی اجرای مهارت های ورزشی می باشند (آمادگی مربوط به مهارت) که مواردی چون چابکی، تعادل، هماهنگی، سرعت، توان و زمان عکس العمل را در بر می گیرند.

آمادگی مربوط به سلامتی :

1 -استقامت قلبی – تنفسی

2 -ترکیب بدن

3 -آمادگی عضالنی – اسکلتی

4- انعطاف پذیری

5- قدرت عضالنی

6- استقامت عضلانی

آمادگی مربوط به مهارت :

1 -چابکی

2 -تعادل

3 -هماهنگی

4 -سرعت

5-توان

6 -زمان عکس العمل

این موضوع را باید در نظر داشت که تنها عواملی که مربوط به رشد سالمتی و افزایش ظرفیت کاربدن می باشند، باید در طبقه بندی اجزاء آمادگی مربوط به سالمتی جای گیرند و عواملی که
برای اجرای ماهرانه ضروری هستند، باید به عنوان اجزاء آمادگی حرکتی یا آمادگی مربوط به مهارت، طبقه بندی شوند .

هرم فعالیت بدنی و نقش آن در سلامت :

برای فعالیت بدنی نیز مانند هرم مواد غذایی، هرمی طراحی و تعریف شده که راه خوبی برای به تصویر کشیدن انواع مختلف فعالیتها و میزان دخیل بودن هر یک در ایجاد تندرستی و آمادگی
جسمی است. این هرم دارای چهار سطح است که بر اساس میزان نتایج مفید حاصل از انواع فعالیتهای بدنی منظم مشخص شدهاند. فعالیتهایی که در قاعدهی هرم هستند بطور معمول باید به دفعات بیشتری از فعالیتهایی که نزدیک تر به قلهی هرم هستند انجام شوند. با تشویق افراد کم تحرک و بیتحرک به انجام این فعالیتها مزایای اقتصادی و ملی زیادی نصیب جامعه خواهد شد. رعایت این هرم به کسب آمادگی جسمانی و تقویت و توسعه آن منجر میشود .

سطح اول:

فعالیت های قاعده هرم یا “فعالیتهای بدنی روزمره زندگی” شامل هر نوع فعالیتی است که بخشیاز زندگی عادی و روزمره باشد، مثال اگر بجای رانندگی، پیاده به محل کار، منزل یا خرید بروید،اگر بجای آسانسور از پله استفاده کنید، اگر چند خیابان جلوتر از مقصدتان از تاکسی و اتوبوس پیاده شوید و بقیه مسیر را پیاده بروید و یا کارهای باغچه و حیاط منزل خود را انجام دهید،
درواقع به فعالیتهای این سطح از هرم پرداخته اید. این فعالیتها بر تعادل قند خون، چربی خون و فشارخون تاثیر بسیار مثبتی دارند. فعالیتهای این سطح را باید در کارهای روزمره لحاظ کرد و به
هر بهانه ای به انجام هر چه بیشتر آنها پرداخت .

سطح دوم :

فعالیتهای این سطح شامل فعالیتهای هوازی پرتحرک و ورزشهای فعالی هستند که در زمان نسبتا طوالنی و با شدت معینی انجام می شوند و می توانند میزان ضربان قلب را به میزان قابل
توجهی باال نگهدارند، مانند پیاده روی سریع، دویدن، دوچرخه سواری، شنا و حرکات موزون هوازی. برخی ورزشها و برنامه های تفریحی فعال مانند ورزشهای با توپ)بسکتبال، تنیس و والیبال(، کوهنوردی، اسکی و صخره نوردی نیز در این گروه قرار می گیرند. این دسته فعالیتها را باید در اکثر روزهای هفته )3 تا 5 روز در هفته( انجام داد. مدت انجام آنها باید حداقل 33 دقیقه
بوده و با شدتی معادل راه رفتن سریع انجام شوند.

سطح سوم:

تمرینات کششی، تمرینات انعطاف پذیری که باعث آسان تر شدن حرکات اندامها و تنه می شوند و تمرینات قدرتی که موجب تقویت عضالت شده و با افزایش مصرف انرژی موجب می شوند فرد از وزن مناسبی برخوردار باشد در این سطح از هرم قرار می گیرند. این فعالیتها باید حداقل 2 تا 3روز در هفته انجام شوند. از آنجا که فعالیتهای سطوح پایین تر هرم تاثیر چندانی در بهبود انعطاف پذیری و استقامت عضالنی ندارند، انجام تمرینهای این سطح ضروری می باشد. جهت جلوگیری از آسیب های عضالنی قبل از انجام تمرینات کششی، حتما باید بدن را گرم کرد. گرم کردن را می توان بصورت دویدن در جا یا طناب زدن به مدت 5 تا 03 دقیقه انجام داد.

سطح چهارم:

استراحت و فعالیتهایی که با تحرک همراه نیستند مانند دیدن تلویزیون، بازی های رایانه ای یاسرگرمی های بدون تحرک در رأس هرم قرار می گیرند. بدین معنا که باید کمترین زمان ممکن از
میزان فعالیتهای شخص به این گونه فعالیتها اختصاص یابد. البته این استراحت جدای از خواب شبانه است و زمان خواب و استراحت ممتد شبانه برای سالمتی اهمیت خاص خود را دارد که دراین تعریف نمی گنجد.
هنگام استفاده از هرم، ممکن است با خود بگویید “من وقت ندارم این همه فعالیت انجام دهم” این فکر شما را دچار ناامیدی میکند و باعث می شود که نتیجه بگیرید “من اصال هیچ فعالیتی
نخواهم کرد”. در حالیکه شواهد علمی حکایت از آن دارند که “کمی فعالیت کردن، بهتر ازهیچ فعالیتی نکردن است”. بنابراین اگر در حال حاضر هیچ فعالیتی انجام نمی دهید، انجام
فعالیتهای بدنی روزمره زندگی یعنی فعالیتهای قاعده هرم می تواند شروع خوبی باشد. از همین امروز شروع کنید.

تعریف عناصر آمادگی مربوط به مهارت:

این عناصر برای اجرای موفقیت آمیز مهارت های مختلف ورزشی می باشند و در انجام وظایف
روزمره و در سالمتی افراد اهمیت کمتری دارند.
1 –چابکی: به توانایی تغییر وضعیت تمام بدن در فضا، با سرعت و دقت اطالق می شود.
2 –تعادل: به توانایی حفظ تعادل بدن در حین حرکت و یا سکون، اطالق می گردد.
3 –هماهنگی: توانایی استفاده از حواس مختلف – مثل بینایی و شنوایی- با یکدیگر، همراه با
قسمت های مختلف بدن در اجرای وظایف حرکتی به نرمی و با دقت اطالق می شود.
4 –سرعت: به توانایی اجرای حرکت در یک دوره ی زمانی کوتاه اطالق می گردد.
5 –توان: به میزان کاری که فرد می تواند در واحد زمان انجام دهد اطالق می گردد.
6 –زمان عکس العمل: به زمان طی شده بین محرک و شروع حرکت اطالق می گردد.

تعریف عناصر آمادگی مربوط به سلامت:

این عناصر اساس عملکرد فیزیولوژیکی صحیح می باشند.

1 -استقامت قلبی- تنفسی: شامل برخورداری از کیفیتی است که به وسیله ی آن قلب و سیستم تنفس می تواند به آسانی خود را با شدت فعالیت بدنی هماهنگ کرده و با همان سهولت
از خستگی بیرون آمده و فعالیت دیگری را شروع کند. کلید استقامت قلبی- تنفسی، توانایی بدنبرای رساندن اکسیژن به سلولهای فعال است.از نظر اکثر مربیان آمادگی جسمانی، استقامت قلبی – تنفسی، مهمترین جزء آمادگی جسمانیمربوط به سالمت می باشد. همچنین از استقامت قلبی – تنفسی به توانایی بدن در تهیه و فراهم آوردن اکسیژن برای عضلات فعال برای مدت طولانی نیز یاد می شود. این توانایی به این صورت مشخص می گردد که فرد آماده نسبت به فرد غیر آماده از نظر قلبی – تنفسی توانایی انجام کاری را با شدت بیشتر و خستگی کمتر دارد. فرد آماده با خستگی کمتر کار بیشتری نسبت به فرد غیر آماده انجام می دهد. به عالوه، بعد از انجام فعالیت، فرد آماده زودتر از فرد غیر آماده به حالتاولیه برگشته و خستگی اش برطرف می گردد.به تمریناتی که باعث افزایش استقامت قلبی – تنفسی می شوند تمرینات یا فعالیتهای هوازی اطلاق می گردد.

این تمرینات با شدت متوسط و مدت نسبتا طوالنی انجام گرفته و فعالیت ششها و قلب را در یکدوره ی زمانی طوالنی تحریک می کند تا تغییرات سودمندی را در بدن ایجاد نماید. راهپیمایی،
دویدن، شنا کردن، دوچرخه سواری و طناب زدن به مدت طوالنی، متداولترین فعالیت های هوازی هستند.