مسجد جامع ارومیه در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد و متعلق به سده هفتم هجری قمری و دورهی ایلخانان است.
شبستان مسجد قدیمیترین بخش آن به حساب میآید، با قدمتی که به دوره سلجوقی بازمیگرد.
محراب این مسجد نیز از نظر گچبری یکی از زیباترین آثار هنر معماری دوران مغول به شمار میرود که از تزیینات آن میتوان به نقوش هندسی زیبا، کتیبهای به خط کوفی، طاقنماها و تاج اشاره کرد.
این اثر درتاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴، با شماره ثبت ۲۴۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ویژگیهای مسجد جامع ارومیه
شبستان گنبد دار قدیمی
هسته اصلی و اولیه این مسجد شبستان گنبد دار قدیمی آن است و نمونهای از یک معماری اصیل اسلامی است با توجه به اینکه شبستان در حالت عادی مربعی شکل است. در طبقه دیگر گوشههای آن به نحوی کارشده است که شبیه به محرابهای هشتضلعی شود. سپس این هشتضلعی در طبقات بعدی تبدیل به 16 ضلعی شده و درنهایت طبقات بالاتر تبدیل به گنبد اصلی شبستان شده است.
محراب تاریخی مسجد
زیباترین بخش مسجد جامع ارومیه محراب آن است. این محراب که گچبری شده با خطوط کوفی مربوط به دوره ایلخانی است. این محراب تقریباً 8 متر ارتفاع داشته و 6 متر نیز عرض آن است. نکته قابلتوجه در این محراب وجود دو ستون در انتهای آن است که کتیبههایی روی آن نسب شده است. این کتیبهها به سال 676 هجری قمری تعلق داشته است. بر اساس نوشتههای روی کتیبه سازنده آن استاد عبدالمومن تبریزی است. این شاهکاری گچبری شده یکی از زیباترین کتیبههای گچبری شده در ایران است که در آن از خط رقاع (خط رقعه معروفترین سبک خطاطی در بین اعراب) برای نوشتهها استفادهشده است.
محراب کنونی مسجد بر روی محراب قدیمی آن قرارگرفته است. محراب قدیمی مربوط به دوره سلجوقی است. در محراب دوره سلجوقی از خطوط کوفی در دورتادور محراب استفادهشده است.
چهلستون متصل به شبستان گنبد دار
ساخت این چهلستون در سالهای بعد از ساخت بنای اصلی مسجد جامع آغازشده است در طی مرمتهای متمادی که در سالهای گذشته بر روی بنا صورت گرفته اشیاء قدیمی مربوط به دوره ایلخانی کشفشده است.
حجرههای صحن مسجد
در دوران زندیه مسجد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در این دوره حجرههایی در صحن مسجد ساخته شد. این حجرهها بر اساس سنگنوشتههای که در آنها به کار در سال 1184 هجری قمری بنا شدهاند. نوع مواد و مصالح بهکاررفته در این حجرهها نسبت به بخش اصلی و شبستان اصلی مسجد متفاوت است.
مسجدی تمام آجری
ویژگی جالب مسجد جامع ارومیه تمام آجری بودن آن است. نوع آجرهای بکار رفته در آن متفاوت است. آجرهای استفادهشده برای گنبد و شبستان با آجرهای استفادهشده برای بخش صحن مسجد از دو نوع کاملاً متفاوت هستند.
بدون دیدگاه